Guntha Converter - Jamin Mojmap Calculator

महाराष्ट्रातील जमिनीचे अचूक मोजमाप करण्यासाठी आमचे GunthaConverter (Land Unit Converter) वापरा आणि Guntha to Acre, Guntha to Sq Ft, Guntha to Hectare व Guntha to Square Meter मध्ये झटपट रूपांतर करा.

Square Feet (चौ. फूट)
0
Acre (एकर)
0
Hectare (हेक्टर)
0
Square Meter (चौ. मीटर)
0

जमीन मोजणी: संपूर्ण कायदेशीर आणि तांत्रिक मार्गदर्शिका (२०२५ अपडेट)

महाराष्ट्रामध्ये जमिनीचा व्यवहार करणे किंवा शेतीचे नियोजन करणे यासाठी जमिनीचे मोजमाप माहीत असणे अत्यंत आवश्यक आहे. महाराष्ट्राची जमीन मोजणी पद्धत ही ब्रिटीश काळ आणि त्यापूर्वीच्या निजामी किंवा मराठा साम्राज्यातील मोजणी पद्धतींवर आधारित आहे. आजच्या आधुनिक काळातही अनेक पारंपारिक एकके वापरली जातात. या विस्तृत लेखात आपण Guntha Converter - Jamin Mojmap मधील प्रत्येक पैलू बारकाईने समजून घेणार आहोत.

१. गुंठा आणि स्क्वेअर फूटचे अचूक गणित

गुंठा हे महाराष्ट्रातील सर्वात महत्त्वाचे एकक आहे. ३३ फूट लांब आणि ३३ फूट रुंद अशा क्षेत्राला १ गुंठा म्हणतात. गणिताच्या सूत्रांनुसार, १ गुंठा = १०८९ चौरस फूट. जर एखाद्या जमिनीचा आकार आयताकृती असेल, तर लांबी गुणिले रुंदी करून त्याला १०८९ ने भागल्यास आपल्याला गुंठे मिळतात. प्लॉटिंगच्या व्यवसायात १ गुंठा, २ गुंठा असे छोटे तुकडे पाडले जातात. शहरांमध्ये गुंठ्याऐवजी 'स्क्वेअर फूट' वर जास्त भर दिला जातो, परंतु ग्रामीण भागात आजही गुंठा हेच मुख्य परिमाण आहे.

२. एकर, हेक्टर आणि आर (Are) मधील संबंध

शेतजमिनीसाठी 'एकर' वापरले जाते. ४० गुंठे म्हणजे १ एकर जमीन. ४३,५६० चौ. फूट म्हणजे १ एकर. परंतु, महाराष्ट्र शासनाच्या महसूल विभागाच्या ७/१२ उताऱ्यावर क्षेत्र 'हेक्टर.आर' मध्ये असते. यामध्ये 'आर' म्हणजे गुंठा होय. १०० आर चा १ हेक्टर होतो. एकरामध्ये रूपांतर करायचे झाल्यास १ हेक्टर = २.४७ एकर जमीन होते. जेव्हा तुम्ही ७/१२ उताऱ्यावर क्षेत्र ०.४०.०० पाहता, तेव्हा त्याचा अर्थ ४० आर म्हणजेच नेमका १ एकर आहे.

३. जमिनीची सरकारी मोजणी प्रक्रिया (e-Mojni)

हद्दीवरून होणारे वाद मिटवण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने 'ई-मोजणी' प्रणाली सुरू केली आहे. भूमी अभिलेख कार्यालयात (Land Record Office) यासाठी अर्ज करावा लागतो. यासाठी ७/१२ उतारा, ८-अ उतारा आणि नकाशा लागतो. आजकाल 'रोव्हर' आणि 'टीएस मशिन' द्वारे सॅटेलाईटच्या मदतीने अचूक मोजणी केली जाते. ही मोजणी न्यायालयात पुरावा म्हणून ग्राह्य धरली जाते. मोजणीनंतर तुम्हाला 'मोजणी नकाशा' आणि 'कमी जास्त पत्रक' मिळते, ज्यावरून जमिनीच्या हद्दी स्पष्ट होतात.

४. ७/१२ उतारा आणि ८-अ उतारा म्हणजे काय?

७/१२ उतारा हा जमिनीचा मालकी हक्क दर्शवणारा दस्तऐवज आहे. नमुना ७ मध्ये मालकाची माहिती आणि कर्जाचा बोजा असतो, तर नमुना १२ मध्ये पिकांची माहिती असते. ८-अ उतारा म्हणजे एका व्यक्तीच्या नावावर त्या गावात एकूण किती जमीन आहे, याची एकत्रित नोंद. जमिनीचा व्यवहार करण्यापूर्वी हे दोन्ही उतारे पडताळणे गरजेचे असते. तसेच, फेरफार उतारा (Mutation Entry) वाचून जमिनीची जुनी पार्श्वभूमी समजून घेता येते.

५. जमिनीच्या खरेदी-विक्रीवेळी घ्यायची काळजी

जमीन खरेदी करताना फक्त टूलवर मोजणी करून चालत नाही. कायदेशीर बाबी तपासणे महत्त्वाचे आहे. जमिनीचे टायटल क्लिअर आहे का? जमिनीवर कोणाचे कर्ज आहे का? आदिवासी जमीन (नॉन-ट्रायबल) आहे का? रस्ता अधिकृत आहे का? या सर्व गोष्टींची शहानिशा करावी. गुंठेवारी जमिनीच्या बाबतीत कलेक्टर किंवा महानगरपालिकेची परवानगी (NA - Non Agricultural) तपासणे बंधनकारक आहे.

Guntha मोजणीबद्दल वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)

१ गुंठा म्हणजे अचूक १०८९ चौरस फूट जमीन होय. हे माप ३३ फूट लांब आणि ३३ फूट रुंद अशा चौकोनी क्षेत्रावर आधारित आहे. महाराष्ट्रात गुंठा हे जमिनीचे पारंपरिक आणि सर्वाधिक वापरले जाणारे मोजमाप आहे. शेती जमीन, प्लॉट मोजणी तसेच जमीन खरेदी-विक्री करताना गुंठा, एकर, हेक्टर, चौरस फूट आणि चौरस मीटर या एककांमध्ये अचूक रूपांतरण करणे आवश्यक असते. त्यामुळे योग्य जमिनीचे क्षेत्रफळ समजण्यासाठी आणि व्यवहारात चूक टाळण्यासाठी गुंठ्याचे मोजमाप समजून घेणे फार महत्त्वाचे ठरते. आमचा GunthaConverter (Land Unit Converter) वापरून तुम्ही गुंठा ते एकर, हेक्टर, चौरस फूट आणि चौरस मीटरमध्ये सहज आणि अचूक रूपांतरण करू शकता.
४० गुंठे म्हणजे नेमका १ एकर जमीन होय. स्क्वेअर फूटमध्ये हे माप ४३,५६० चौ. फूट इतके भरते. म्हणजेच जमिनीचे मोजमाप करताना ४० गुंठे = १ एकर = ४३,५६० चौ. फूट असे प्रमाण सर्वत्र मान्य आहे. शेतजमीन खरेदी, विक्री किंवा नोंदणी करताना हे रूपांतर समजून घेतल्यास अचूक हिशेब करता येतो आणि कोणताही संभ्रम राहत नाही.
सरकारी उताऱ्यावरील १ आर म्हणजे १ गुंठा जमीन. १०० आर पूर्ण झाले की त्याला १ हेक्टर असे संबोधले जाते. म्हणजेच, जर एखाद्या शेतजमिनीचा आकार २५ आर असा नमूद केला असेल, तर ती जमीन २५ गुंठ्यांची आहे असे समजले जाते. महसूल विभागाच्या नोंदींमध्ये जमिनीचे मोजमाप आर, गुंठा आणि हेक्टर या एककांमध्ये केले जाते, त्यामुळे ७/१२ उताऱ्यातील “आर” हा शब्द शेतजमिनीच्या अचूक क्षेत्रफळाची माहिती देतो. जमीन खरेदी-विक्री, वाटणी किंवा कर्जासाठी अर्ज करताना या मोजमापांची योग्य समज असणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.
१ हेक्टर म्हणजे साधारणपणे २.४७ एकर जमीन असते. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर हेक्टर हेच जमिनीच्या मोजणीसाठी मान्यताप्राप्त मुख्य एकक आहे. शेती, रिअल इस्टेट, सरकारी नोंदी आणि भू-संपादन प्रक्रियेत हेक्टरचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जातो. भारतामध्ये अनेक ठिकाणी एकर, गुंठा किंवा चौ. फूट ही मोजमापे वापरली जात असली तरी जागतिक स्तरावर तुलना आणि अचूक मोजणीसाठी हेक्टर अधिक सोयीस्कर आणि प्रमाणित मानले जाते. त्यामुळे जमिनीची माहिती समजून घेताना हेक्टर ते एकर रूपांतरण जाणून घेणे खूप उपयुक्त ठरते.
महाराष्ट्र सरकारच्या भूमी अभिलेख विभागाच्या अधिकृत पोर्टलवर किंवा जवळच्या सेतू केंद्रात जाऊन तुम्ही ई-मोजणीसाठी अर्ज करू शकता. ऑनलाईन अर्ज करताना जमिनीचा गट क्रमांक, गावाचे नाव, तालुका, जिल्हा तसेच अर्जदाराची मूलभूत माहिती भरावी लागते. अर्ज पूर्ण झाल्यानंतर संबंधित शुल्क ऑनलाईन पद्धतीने भरता येते. अर्ज स्वीकारल्यानंतर भूमापन अधिकारी नियुक्त केला जातो आणि ठरलेल्या वेळेत प्रत्यक्ष मोजणीची प्रक्रिया केली जाते. मोजणीनंतर अधिकृत मोजणी नकाशा व अहवाल अर्जदाराला दिला जातो, जो शासकीय व कायदेशीर कामांसाठी उपयुक्त ठरतो.
पोतखराब जमीन म्हणजे अशी जमीन जी नैसर्गिक किंवा मानवनिर्मित कारणांमुळे शेतीसाठी उपयोगात आणता येत नाही. उदाहरणार्थ, रस्ता गेलेली जमीन, ओढा किंवा नाला वाहणारी जागा, खडकाळ भाग, डोंगर उतार, जलाशय, बंधारे, सार्वजनिक वापराची जागा किंवा कायमस्वरूपी पाण्याखाली राहणारा भाग यांचा समावेश पोतखराब जमिनीत होतो. अशा जमिनीवर पिके घेता येत नाहीत किंवा लागवड करणे आर्थिकदृष्ट्या आणि व्यवहार्यदृष्ट्या शक्य नसते. त्यामुळे महसूल खात्याकडून ही जमीन ७/१२ उताऱ्यावर वेगळी नोंद म्हणून दर्शवली जाते. बहुतांश वेळा पोतखराब जमीन एकूण क्षेत्रफळातून वजा केली जाते आणि त्यावर स्वतंत्र कर आकारणी किंवा मर्यादा लागू असू शकतात. शेती व्यवहार, खरेदी-विक्री, कर्ज प्रकरणे किंवा सरकारी योजनांचा लाभ घेताना पोतखराब जमिनीची नोंद समजून घेणे फार महत्त्वाचे ठरते, कारण तिचा प्रत्यक्ष उपयोग, किंमत आणि कायदेशीर स्थिती लागवडीयोग्य जमिनीपेक्षा वेगळी असते.

About Us (आमच्याबद्दल)

Guntha Converter हे एक प्रगत ऑनलाइन व्यासपीठ आहे जे महाराष्ट्रातील सामान्य नागरिक आणि शेतकऱ्यांसाठी मोफत सेवा पुरवते. जमिनीचे मोजमाप करताना होणाऱ्या चुका टाळणे, प्रक्रिया सोपी करणे आणि व्यवहारात पारदर्शकता आणणे या उद्देशाने हे आधुनिक टूल तयार करण्यात आले आहे. ग्रामीण भागात जमिनीच्या मोजणीवरून उद्भवणारे गैरसमज व वाद कमी व्हावेत आणि प्रत्येकाला अचूक व विश्वासार्ह माहिती सहज मिळावी, हा या पोर्टलचा मुख्य हेतू आहे.

आम्ही येथे केवळ गणिती आकडेमोड करत नाही, तर जमिनीशी संबंधित कायदेशीर कायदे, ७/१२ उतारा वाचण्याच्या पद्धती आणि सरकारी योजनांची माहिती सविस्तरपणे मांडतो. आमची टीम जमिनीच्या क्षेत्रातील तज्ज्ञांशी सल्लामसलत करून येथील माहिती वेळोवेळी अपडेट करत असते. आमचे ध्येय महाराष्ट्रातील प्रत्येक व्यक्तीला आपल्या हक्काच्या जमिनीची अचूक माहिती घरबसल्या मिळवून देणे हे आहे.

Privacy Policy (गोपनीयता धोरण)

Guntha Converter वर आम्ही तुमच्या गोपनीयतेचा आदर करतो. आमच्या वेबसाईटचा वापर करताना वापरकर्त्याची सुरक्षा ही आमची पहिली प्राथमिकता आहे. १. आम्ही आमचे कॅल्क्युलेटर वापरण्यासाठी वापरकर्त्याकडून कोणतेही वैयक्तिक दस्तऐवज किंवा ७/१२ उतारा अपलोड करण्याची मागणी करत नाही. २. आमचे टूल ब्राउझर-आधारित आहे, ज्यामुळे तुम्ही टाकलेली माहिती सर्व्हरवर साठवली जात नाही.

३. जाहिरात प्रदर्शनासाठी आम्ही Google AdSense सारख्या त्रयस्थ सेवा वापरतो, ज्या कुकीजचा वापर करून तुमच्या आवडीनुसार जाहिराती दाखवतात. ४. आम्ही या वेबसाईटवर काही बाह्य सरकारी लिंक्स दिल्या आहेत, त्या लिंक्सवर गेल्यावर संबंधित वेबसाईटचे धोरण लागू होईल, त्यासाठी आम्ही जबाबदार नाही. ५. माहितीमध्ये फेरफार करण्याचा किंवा धोरणे बदलण्याचा अधिकार आम्ही राखतो. आमची वेबसाईट वापरून तुम्ही या धोरणांशी सहमत आहात असे मानले जाईल.

Terms and Conditions (नियम आणि अटी)

या वेबसाईटचा वापर खालील अटींच्या अधीन आहे: १. या वेबसाईटवरील कॅल्क्युलेटर केवळ अंदाजित आणि माहितीपूर्ण उद्देशासाठी आहे. २. जमिनीचे अधिकृत व्यवहार करताना केवळ सरकारी मोजणी अहवालाचाच आधार घ्यावा. ३. तांत्रिक कारणास्तव कॅल्क्युलेटरच्या निकालात तफावत असू शकते, अशा कोणत्याही विसंगतीसाठी प्रशासन जबाबदार राहणार नाही. ४. या वेबसाईटवरील मजकूर, माहिती आणि डिझाइन ही बौद्धिक संपदा आहे, ती कॉपी करणे कायदेशीर गुन्हा आहे.

५. जमिनीच्या कोणत्याही खरेदी-विक्रीत होणाऱ्या आर्थिक नुकसानीस ही वेबसाईट जबाबदार राहणार नाही. ६. आम्ही कोणतेही अधिकृत सरकारी दस्तऐवज (उदा. ७/१२) स्वतः देत नाही, आम्ही फक्त माहिती पुरवतो. ७. कायदेशीर वादासाठी स्थानिक न्यायालयाचे कार्यक्षेत्र लागू असेल. वापरकर्त्याने स्वतःच्या जबाबदारीवर माहितीची पडताळणी करावी.

Disclaimer (डिस्क्लेमर)

सूचना: GunthaConverter ही कोणत्याही सरकारी विभागाशी किंवा महाराष्ट्र शासनाशी अधिकृतपणे संलग्न नाही. आम्ही केवळ सार्वजनिकरित्या उपलब्ध असलेल्या मोजणीच्या सूत्रांचा आणि माहितीचा वापर करून हे साधन उपलब्ध करून दिले आहे. ७/१२ उतारा, ८-अ उतारा किंवा नकाशा डाऊनलोड करण्यासाठी तुम्ही नेहमी 'महाभुलेख' (Mahabhulekh) च्या अधिकृत पोर्टलचाच वापर करावा. या वेबसाईटवरील माहितीचा चुकीचा अर्थ लावून केलेल्या व्यवहारांना प्रशासन जबाबदार राहणार नाही.

Contact Us (संपर्क)

तुम्हाला काही शंका असल्यास किंवा जाहिरातीसाठी संपर्क करायचा असल्यास आम्हाला थेट ईमेल करा:

📧 Direct Email (Gmail)